Co to jest plik Ogg i jak go odtwarzać

Na rynku dostępnych jest wiele formatów plików multimedialnych. Najbardziej znane z nich są najczęściej zastrzeżone i opatentowane, trudno jest więc tworzyć i rozwijać oprogramowanie, które je obsługuje. Dodatkowo, w niektórych przypadkach tworzenie oprogramowania obsługującego zastrzeżone formaty wymaga opłaty licencji. Jeśli więc jesteś programistą lub twórcą rozwiązań typu open-source, warto przyjrzeć się formatowy Ogg.

Projektanci formatu Ogg stworzyli go jako otwarty, wolny od patentów kontener dla strumieni audio i wideo. Dzięki temu każdy może tworzyć i rozpowszechniać oprogramowanie do odczytu i zapisu plików Ogg bez ponoszenia dodatkowych opłat. Format ten jest szeroko wspierany zarówno przez darmowe, jak i komercyjne oprogramowanie. Mimo, że format Ogg zawiera kodek wideo, należy go traktować przede wszystkim jako format audio – ponieważ jego kodek wideo nie jest już wspierany.

Jeśli chcesz nie zastanawiać się nad różnymi formatami wideo, audio i obrazu, dowiedz się więcej o Movavi Video Converter. To proste i skuteczne narzędzie do konwersji między różnymi formatami plików.

Czym jest plik Ogg? Pliki multimedialne są zazwyczaj złożone z dwóch części i format Ogg nie jest tu wyjątkiem. Plik składa się z kontenera, który przechowuje dane, oraz określonego formatu kodowania.

Kontener jest rusztowaniem pliku, zawiera więc nagłówek, metadane i metodę przechowywania zakodowanej zawartości. Kontener może występować w parze z różnymi formatami kodowania i nie jest ograniczony do jednego formatu. W praktyce niektóre kontenery tak powszechnie korzystają z konkretnych formatów kodowania, że aż wydają się jedynym połączeniem możliwym dla danego kontenera.

Kodowanie to z kolei sposób w jaki treść audio lub wideo jest reprezentowana w bitach. Czasami można spotkać się danymi zakodowanymi bez kontenera. Przykładem są tu pliki MP3, które nie używają kontenera, a jedynie opcjonalnego bloku metadanych.

Jeśli chodzi o kodowanie, może ono być bezstratne lub stratne. Kodowanie bezstratne reprezentuje oryginalny sygnał analogowy z pełną częstotliwością próbkowania i głębią bitową. Stratne eliminuje bity niskiego rzędu używając technik, które minimalizują utratę jakości. Zaletą kodowania stratnego jest mniejsza wielkość plików.

Z kolei oprogramowanie, które konwertuje treści pomiędzy sygnałami analogowymi a kodowaniem cyfrowym nazywane jest kodekiem (koder-dekoder).

Ogg to format kontenera opracowany przez fundację Xiph.Org, a jego początki sięgają 1993 roku. Projekt na poważnie ruszył, gdy Instytut Fraunhofera ogłosił, że zacznie pobierać opłaty licencyjne od oprogramowania obsługującego format MP3. Celem projektu Ogg było stworzenie formatu multimedialnego o publicznej specyfikacji, który każdy mógłby bezpłatnie wykorzystać. Ze względu na jego otwartą i szeroko wspieraną naturę, obecnie dostępnych jest wiele możliwości odtwarzania plików z rozszerzeniem .ogg.

Kontener Ogg może być w zasadzie używany z wieloma różnymi formatami kodowania. Teoretycznie można stworzyć plik Ogg MP3, choć nikt nigdy tego nie robi. Jeśli więc masz problemy z odtwarzaniem pliku Ogg, może to być spowodowane jego nietypowym kodowaniem.

Kontener Ogg jest głównie używany z przeznaczonymi głównie dla niego formatami kodowania. Dwa najważniejsze z nich to Vorbis dla treści audio i Theora dla treści wideo.

Theora jednak nie jest wspierana od lat, więc kiedy ktoś mówi o pliku Ogg, ma zwykle na myśli Ogg Vorbis. Rozszerzeniem plików w formacie Ogg Vorbis to.ogg lub .oga. Pliki wideo w formacie Ogg używają rozszerzenia .ogv. Pamiętaj, że jeśli masz pliki Ogg Theora, powinieneś rozważyć ich konwersję, zanim staną się bezużyteczne.

Nazwa „Ogg Vorbis” prawdopodobnie brzmi bardzo znajomo fanom cyklu powieści Świat Dysku Terry'ego Pratchetta. Nazwa „Vorbis” pochodzi od imienia czarnego charakteru z Pomniejszych bóstw Pratchetta. „Ogg” wydaje się nawiązaniem do wiedźmy „Niani Ogg”. Jednak fundacja Xiph.org twierdzi, że nazwa Ogg pochodzi od terminu z gry Netrek.

Plik Ogg składa się z jednej lub więcej „stron”. Każda strona zaczyna się od liter „OGGS” w formacie ASCII, po których następuje numer wersji. Jeśli odtwarzacz widzi te bajty na początku pliku, może być pewien, że ma do czynienia z kontenerem Ogg. Pozwalają one na oznakowanie granic kontenera i łatwiejsze sprawdzenie błędów w danych strumienia.

Format jest zaprojektowany do obsługi prawdziwego strumieniowania treści, ponieważ nie jest konieczne załadowanie całego pliku przed jego odtworzeniem. Pozwala to na uniknięcie ograniczeń związanych z pamięcią przy odtwarzaniu dużych plików. Strumieniowanie może trwać godzinami, a do pamięci musi być załadowana tylko aktualnie odtwarzana część.

W plikach multimedialnych ważne są metadane. Składają się na nie informacje o nazwie odtwarzanego utworu, jego twórcy, prawach autorskich, wykonawcach i tak dalej. Ogg obsługuje kilka formatów metadanych, ale najbardziej rozpowszechnionym jest format VorbisComment. VorbisComment składa się z par klucz-wartość, takich jak „TITLE=Hallelujah”, a ich rozmiar jest praktycznie nieograniczony (16 eksabajtów).

Podczas pracy z formatem Ogg możesz natknąć się również na format Ogg. Jest to skrót od „Multitrack Ogg” i jest to pakiet do przechowywania wielu plików Ogg, które mają być traktowane jako ścieżki. Nie jest on jednak zbyt często spotykany.

Vorbis jest standardowo spotykanym kodowaniem dla kontenerów audio w formacie Ogg i jest to kodowanie stratne. Jak wcześniej wspomnieliśmy, oznacza to, że usuwa niektóre informacje, aby uzyskać lepszą kompresję. To, czy strata jest zauważalna, zależy od czułości twojego słuchu i zastosowanej kompresji.

Strumień Vorbis może obsługiwać do 255 kanałów – mono, stereo, quadraphonic, kanały subwoofera i wiele innych.

W przeciwieństwie do MP3 i niektórych innych formatów, Vorbis wykorzystuje kodowanie o zmiennej szybkości bitowej. Twórca pliku może ustawić ją od -2 (lub -1, w zależności od oprogramowania) do 10. Ustawienie jakości na 0 to mniej więcej 64 Kb/s i jest porównywalne do rozmowy telefonicznej. Ustawienie jakości na 10 spowoduje zajęcie około 500 Kb/s. Kodowanie w formacie Vorbis daje lepszą jakość niż kodowanie MP3 przy tej samej wielkości kompresji. Głębokość kodowania próbek wynosi zwykle 16 bitów, choć może być większa.

W 2000 roku fundacja Xiph.org ogłosiła, że format Vorbis 1 bitstream został oficjalnie  „zamrożony” (sfinalizowany), a wszystkie pliki stworzone w tym formacie w przyszłości będą odtwarzane na aktualnych odtwarzaczach bez problemów z kompatybilnością. Być może kiedyś powstanie Vorbis 2, choć na razie nic na to nie wskazuje.

Czasami twórcy plików używają kontenera Ogg z kodowaniem FLAC, aby zapisać pliki z bezstratnym kodowanie. Oprogramowanie, które odtwarza Ogg Vorbis prawdopodobnie również będzie w stanie odtworzyć te pliki.

Istnieje wiele sposobów na tworzenie i odtwarzanie plików Ogg Vorbis. Na przykład wiele z głównych witryn muzycznych, takich jak Bandcamp i SoundCloud, oferuje opcję pobierania w formacie Ogg.

Również wiele odtwarzaczy obsługuje ten format, ale czasami do odtwarzania plików Ogg niezbędne jest oprogramowanie dodatkowe.

Użytkownicy systemu Windows 10 mogą odtwarzać pliki Ogg Vorbis, instalując pakiet Web Media Extensions. Po instalacji pakietu będą mogli odtwarzać pliki w Windows Media Player, Edge i innych aplikacjach Microsoftu.

Użytkownicy Apple napotkają zdecydowanie więcej problemów. Odtwarzacz muzyki w systemie iOS nie odtwarza plików Ogg, ale dostępne są odtwarzacze innych firm, które to zrobią. Na Macu, iTunes nie obsługuje natywnie Ogg, ale zainstalowanie QuickTime Component z Xiph.Org pozwoli odtwarzać pliki w tym formacie.

Osoby posiadające urządzenia z Androidem nie będą miały większych problemów z plikami Ogg. Google Play Music obsługuje je bez konieczności instalowania dodatkowych komponentów. Wiele aplikacji innych firm również odtworzy treści w formacie Ogg.

Dodatkowo na rynku dostępnych jest wiele różnych darmowych programów, które odtwarzają takie pliki. Twórcy oprogramowania open-source lubią format Ogg, ponieważ nie muszą się martwić o patenty i opłaty licencyjne. Przykładem jest VLC Media Player –  popularna aplikacja, która działa na wszystkich najpopularniejszych desktopowych i mobilnych systemach operacyjnych. Nic nie kosztuje i nie wymaga żadnych dodatkowych działań do obsługi plików takich, jak Ogg.

Liczne aplikacje do konwersji mogą przekształcić inne formaty w pliki Ogg i odwrotnie. Należy jednak pamiętać, że konwersja z formatu stratnego, takiego jak Ogg Vorbis, do formatu bezstratnego nie pozwoli odzyskać utraconych informacji. Konwersja z jednego formatu stratnego na inny może spowodować niewielkie pogorszenie jakości treści. Taka jest niestety natura formatów stratnych, niezależnie od używanego oprogramowania. Najlepszym podejściem, z punktu widzenia długofalowego przechowywanie, jest posiadanie pliku głównego w formacie bezstratnym, takim jak WAV lub FLAC, a następnie tworzenie z niego plików o formacie stratnym – na przykład Ogg Vorbis.

Movavi Video Converter to wszechstronny program, dzięki któremu konwersja plików Ogg i innych plików multimedialnych jest łatwa. Jego funkcje obejmują możliwość normalizacji poziomu dźwięku i łączenia plików. Zanim podejmiesz decyzję o zakupie, możesz go pobrać bezpłatnie i wypróbować.